Birleşmiş Milletler (BM) ev sahipliğinde, çevre koruma kuruluşları ve plastik sektörü temsilcilerinin de aralarında bulunduğu dünyanın dört bir yanından birçok ülke ve karar verici, plastik kirliliğine yönelik çözümleri tartışmak üzere bir araya geldi.
“INC3” adı verilen üçüncü tur müzakereler Kenya’nın başkenti Nairobi’de gerçekleştirildi. Müzakereler yoluyla, plastik kirliliğinin kontrol altına alınmasına yönelik dünyanın ilk küresel bağlayıcılığı olan anlaşmasına varılması hedefleniyor.
fikir birliği yok
Katılımcılar bir hafta boyunca tartıştı ve 500’den fazla teklif sunuldu. Önerilerden bazılarının olumlu ilerleme gösterdiğini söyleyen katılımcılar olsa da herkes aynı fikirde değil.
Çevre koruma örgütü Greenpeace, uygulamada başarılı olacak bir anlaşmanın ancak ABD (ABD) ve Avrupa Birliği’nin (AB) öncülük etmesi durumunda hayata geçebileceğini savundu. Greenpeace heyeti başkanı Graham Forbes, “Üzücü gerçek şu ki INC3 asıl amacına ulaşamadı. İmzalanacak anlaşmanın taslak metninin hazırlanması gerekiyordu.” Forbes, yapılan çok sayıda teklife değinerek, “Bu ilerleme değil, bu kaos” dedi.
Plastik sektörünün yanı sıra petrol ve petrokimya ihracatçıları Rusya ve Suudi Arabistan da küresel bir anlaşmanın plastiğin geri dönüşümünü ve yeniden kullanımını teşvik etmesi gerektiğini savunuyor.
Çevre aktivistleri ve bazı hükümetler, anlaşmanın daha az plastik üretimini teşvik etmesi gerektiğini söylüyor. Plastik üretiminin durdurulması gerektiği görüşünü dile getirenler arasında AB ve Kanada da yer alıyor.
Çeşitli sivil toplum kuruluşlarından oluşan Uluslararası Kirletici Eliminasyon Ağı (IPEN), yapılan tekliflerin Nairobi’deki müzakerelerin ne kadar iyi gittiğini gösterdiğini belirtti. En çok desteklenen tekliflerin İsviçre ve Uruguay’dan geldiğini kaydeden IPEN, söz konusu tekliflerin zararlı polimer ve kimyasalların azaltılmasına odaklandığını kaydetti. Söz konusu öneri 100’den fazla devletin desteğini aldı.
Her yıl 400 milyon ton plastik atık
Dünyada her yıl yaklaşık 400 milyon ton plastik atığın oluştuğu tahmin ediliyor. BM Çevre Programı’nın (UNEP) sağladığı verilere göre bunların yüzde 10’undan azı geri dönüştürülüyor. Uluslararası Doğayı Savunma Birliği, her yıl 14 milyon ton plastik atığın okyanuslara karıştığını kaydediyor.
Katılımcıların plastik kirliliğini kontrol altına almak için gelecek yılın sonuna kadar süreleri var. Anlaşmayı sonuçlandırmak için gelecek yıl iki toplantı daha yapılacak. BM Çevre Programı, plastik kirliliğini 2040 yılına kadar yüzde 80 oranında azaltmayı hedefliyor.
rtr/BU, JD
